Niedawno wywoziłeś szambo, sprawdzasz poziom zapełnienia zbiornika, a tutaj niespodzianka – szambo znowu pełne. Znasz tę sytuację? Jeżeli tak, to dobrze trafiłeś. W tym artykule wyjaśniamy m.in.:
- jak powstają zbiorniki na szambo i co sprawia, że mogą być nieszczelne
- jakie są najczęstsze błędy popełniane przy montażu zbiornika
- jakie konsekwencje w życiu codziennym niesie za sobą nieszczelne szambo
- czy grożą Ci kary za posiadanie nieszczelnego zbiornika
Brzmi ciekawie? Zapraszamy do lektury!
Proces produkcji zbiorników na szambo – potencjalne błędy produkcyjne
Zbiornik na szambo może być wykonany z plastiku lub odlewany z betonu. Ze względu na popularność tego drugiego rozwiązania skupiamy się w tym artykule właśnie na zbiornikach betonowych.
Produkcja zbiornika odbywa się w formie, do której najpierw przygotowuje się i układa zbrojenie, a następnie zalewa je betonem. Na tym etapie kluczowe jest prawidłowe wibrowanie betonu.
Dzięki wibrowaniu usuwane są pęcherzyki powietrza, które mogłyby tworzyć mikroszczeliny w strukturze ścian. Jeżeli proces ten zostanie wykonany nieprawidłowo lub całkowicie pominięty, zbiornik będzie miał gorszą szczelność. Przy odbiorze zwróć uwagę, czy na powierzchni betonu nie ma tzw. raków – są to ubytki, którymi woda gruntowa może z czasem przedostawać się do wnętrza zbiornika.
Po odlaniu zbiornika należy usunąć formą i odłożyć gotowy produkt na około 30 dni. Ten czas jest wymagany dla poprawnego związania betonu. Dopiero po tym czasie beton osiąga odpowiednią wytrzymałość. Jeżeli zbiornik zostanie zamontowany wcześniej, jest bardziej podatny na uszkodzenia podczas transportu i prac ziemnych. Mikropęknięcia, które mogą wtedy powstać, z czasem staną się drogą dla wody gruntowej przedostającej się do szamba.
Najczęstsze błędy przy montażu zbiorników
Nawet najlepszy zbiornik może okazać się nieszczelny, jeśli został nieprawidłowo zamontowany. Na tym etapie powstaje najwięcej problemów, które później trudno zdiagnozować, bo najczęściej to nie sam beton jest winny, tylko sposób jego osadzenia. Montaż zbiornika powinien być wykonany zgodnie ze sztuką budowlaną, ponieważ każdy element – od podłoża, przez uszczelnienia, aż po zasypanie zbiornika – ma wpływ na jego szczelność.
Pierwszym kluczowym elementem jest przygotowanie dna wykopu. Podłoże musi być równe, stabilne i pozbawione kamieni. Zbiornik wraz z płytą górną, gruntem i zawartością może ważyć nawet 20 ton, więc wystarczy jeden większy kamień pod dnem, aby doprowadzić do pęknięcia zbiornika. Najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie podsypki piaskowo-cementowej, która ustabilizuje dno i równomiernie przeniesie obciążenia.
Poniżej znajdziesz zdjęcie poprawnie przygotowanego podłoża do osadzenia zbiornika na szambo.
Kolejnym miejscem, w którym mogą powstawać nieszczelności, są łączenia pomiędzy poszczególnymi elementami. Dotyczy to w szczególności styku pomiędzy zbiornikiem a płytą, wejścia rury kanalizacyjnej do zbiornika oraz połączenia komina z pokrywą. W tych miejscach konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków uszczelniających, takich jak kleje lub masy bitumiczne. Niestety, częstym błędem wykonawców jest stosowanie pianki montażowej, która nie nadaje się do takich zastosowań. Pianka nie jest ani szczelna, ani odporna na warunki panujące w gruncie, dlatego po pewnym czasie pęka i tworzy szczeliny, przez które zaczyna dostawać się woda gruntowa. W trudnych warunkach wodnych warto zadbać o dodatkową hydroizolację.
Poniżej przedstawiamy zdjęcia poprawnie uszczelnionych połączeń.
Błędy pojawiają się także na etapie zasypywania wykopu. Zbiornika nie powinno się zasypywać od razu po montażu, ponieważ kleje i uszczelnienia muszą mieć czas na związanie. Zasyp wykonany zbyt szybko może doprowadzić do naruszenia połączeń, nawet jeśli początkowo były wykonane poprawnie. Dobrym rozwiązaniem jest odczekanie minimum 24 godzin przed zasypaniem wykopu.
W trudnych warunkach gruntowo-wodnych, szczególnie przy wysokim poziomie wód gruntowych, warto dodatkowo zabezpieczyć zbiornik z zewnątrz poprzez wykonanie dodatkowej hydroizolacji. Fabryczna warstwa ochronna często jest niewystarczająca, aby skutecznie chronić zbiornik przed naporem wody.
Wpisz poniżej swój adres mailowy, a wyślemy Ci checklistę ze zdjęciami, na co zwrócić uwagę przy montażu zbiornika na szambo.
Jakie konsekwencje dla użytkownika powoduje korzystanie z nieszczelnego szamba
To, jakie skutki spowoduje nieszczelne szambo, zależy głównie od rodzaju gruntu. Jeżeli grunt jest piaszczysty i dobrze przepuszcza wodę, ścieki będą stopniowo przedostawać się do gleby. W praktyce oznacza to mniejszą częstotliwość wywozów, co na pierwszy rzut oka może wydawać się korzystne. W rzeczywistości jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ może dojść do skażenia wód gruntowych, a w konsekwencji także wody w studniach. Zagrożenie jest realne nie tylko dla użytkownika szamba, ale również dla sąsiadów, którzy czerpią wodę z ujęć znajdujących się w pobliżu.
Jeżeli grunt jest nieprzepuszczalny, na przykład gliniasty, problem będzie zupełnie odwrotny. Woda gruntowa zacznie dostawać się do wnętrza zbiornika, powodując jego szybkie napełnianie. W efekcie konieczne będzie częstsze wzywanie szambiarki, co generuje dodatkowe koszty. Nieszczelne szambo w takich warunkach to nie tylko problem ekonomiczny, ale również środowiskowy, ponieważ skażenie gleby i wód gruntowych nadal jest możliwe.
Jak sprawdzić, czy Twój zbiornik jest szczelny
Jeżeli masz wątpliwości, czy Twoje szambo jest szczelne warto to zweryfikować samodzielnie. Najprostszym sposobem na sprawdzenie szczelności jest obserwacja tego, w jakim tempie zapełnia się zbiornik po opróżnieniu. Jeżeli poziom ścieków rośnie szybciej niż wynika to z rzeczywistego zużycia wody w domu, oznacza to, że do zbiornika dostaje się woda gruntowa. Jeśli natomiast poziom rośnie zbyt wolno, ścieki mogą przedostawać się do gruntu.
W przypadku dużej nieszczelności problem jest widoczny praktycznie od razu – zbiornik potrafi napełnić się w kilka dni od wywozu, nawet jeśli nie jest używany. Przy małych nieszczelnościach konieczne jest porównanie zużycia wody ze wzrostem poziomu w zbiorniku.
To, jak nieszczelność wpłynie na użytkowanie szamba, zależy od rodzaju gruntu. Jeżeli grunt jest piaszczysty i przepuszczalny, ścieki będą wsiąkać w ziemię. Może to prowadzić do skażenia wód gruntowych oraz ujęć wody w okolicy, np. studni głębinowych, w których mogą pojawić się bakterie, takie jak E. coli. W takiej sytuacji częstotliwość wywozów spada, co na pierwszy rzut oka wygląda jak oszczędność. Jednocześnie może wzbudzać podejrzenia podczas kontroli z urzędu gminy, ponieważ zużycie wody i ilość wywozów powinny być ze sobą logicznie powiązane.
Jeżeli grunt jest nieprzepuszczalny, np. gliniasty lub występuje wysoki poziom wód gruntowych, problem będzie odwrotny. Woda z gruntu zacznie dostawać się do zbiornika, powodując jego szybkie napełnianie. Efektem będą częstsze i droższe wywozy, a jednocześnie takie same zagrożenia środowiskowe, jak w przypadku gruntu przepuszczalnego, czyli skażenie gleby i wód gruntowych.
Kontrole i kary za nieszczelne szambo
Kontrole szamb i przydomowych systemów odprowadzania ścieków prowadzą przede wszystkim gminy. Wynika to wprost z przepisów prawa — gmina ma obowiązek monitorowania, czy ścieki są zagospodarowane zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W praktyce oznacza to, że każda nieruchomość, która nie jest podłączona do kanalizacji, może zostać skontrolowana.
Kontrole mogą być zarówno zapowiedziane, jak i niezapowiedziane. Część gmin wysyła wcześniej zawiadomienie z prośbą o okazanie dokumentów, ale w przypadku podejrzenia nielegalnego odprowadzania ścieków możliwe są również kontrole interwencyjne, bez wcześniejszej zapowiedzi.
Podczas kontroli sprawdzane są przede wszystkim dokumenty. Urzędnik może poprosić o:
- umowę z firmą zajmującą się wywozem nieczystości
- rachunki lub faktury potwierdzające wywóz szamba
- informację o częstotliwości opróżniania zbiornika
W praktyce bardzo trudno jest zweryfikować, czy zbiornik jest szczelny, dlatego urzędnicy najczęściej weryfikują częstotliwość wywozów oraz potwierdzenia ich wykonania. Najważniejszym elementem jest spójność między zużyciem wody a liczbą wywozów. Jeżeli rodzina zużywa miesięcznie kilka tysięcy litrów wody, a wywozy odbywają się raz na pół roku, od razu wzbudza to podejrzenia. Brak faktur lub niewiarygodne częstotliwości wywozu to najprostsza droga do problemów.
Jeżeli urzędnik ma uzasadnione podejrzenie, że szambo jest nieszczelne lub że ścieki trafiają do gruntu, kontrola może objąć również oględziny instalacji na miejscu. Dotyczy to także sytuacji, w których w okolicy występuje skażenie ujęć wody lub zgłoszenia od mieszkańców.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości właściciel może ponieść konsekwencje finansowe. Najczęściej spotykane kary to:
- mandat za brak umowy na wywóz lub brak faktur — do ok. 500 zł
- grzywna za nielegalne odprowadzanie ścieków lub uporczywe naruszanie przepisów — nawet do 5 000 zł
- w skrajnych przypadkach, gdy ścieki zanieczyszczają środowisko — kary mogą sięgnąć nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych i obejmować również nakaz usunięcia szkody lub modernizacji instalacji
Jeżeli zainteresował Cię temat kontroli zbiornika, to zachęcamy do przeczytania naszego innego artykułu, w którym dokładnie opisujemy jak przebiega kontrola, jakie prawa ma urzędnik i jakie kary grożą Ci za posiadanie nieszczelnej instalacji.
Aplikacja Szambiarka.pl
Jeżeli posiadasz szambo i chcesz otrzymywać informacje o najnowszych obowiązkach związanych z posiadaniem szamba zasubskrybuj nasz newsletter. Dzielimy się w nim jedynie sprawdzonymi i aktualnymi informacjami o nowych przepisach i obowiązkach z nich wynikających dla właścicieli nieruchomości.
Nasz newsletter wysyłamy jedynie wtedy, gdy wydarzy się coś istotnego na rynku, więc nie musisz obawiać się regularnego spamu.
Zachęcamy Cię do sprawdzenia, czy Twoja miejscowość jest obsługiwana w naszym systemie. Jeżeli tak możesz porównać ceny firm świadczących usługi wywozu szamba w Twojej okolicy i złożyć zamówienie. Wszystkie dokumenty przechowujemy w formie elektronicznej oraz współpracujemy wyłącznie ze zweryfikowanymi i legalnymi firmami. Dzięki temu możesz być spokojny na wypadek kontroli z gminy.
